Ik maakte onlangs een bijzondere reis… Soms vind je broederschap op plekken waar je het niet zoekt.
Verbinding zonder woorden. Tien mannen. Ieder met zijn eigen verhaal, strijd en stilte. Keken elkaar aan, niet als vreemden, maar als spiegels. Ogen die elkaars diepte peilden, hoe oncomfortabel ook — alsof ergens, diep vanbinnen, al een vuur werd aangestoken.
Ik was een van hen.
Daarna het lichaam — drukpunten die herinnerden waar spanning zich had genesteld, verhalen vastgekoekt in spieren en botten.
Rapé brandde in de neus, een bittere poortwachter: Laat los. Het is tijd. De eerste vonk sprong over.
Toen kwam Chocobliss. De Yellow Brick Road opende zich onder onze voeten, leidde mij door lichtflitsen van paars, rood, goud — kleuren die gloeiden als kooltjes in de nacht — langs voorouders bij een meer op Java, door de geur van melati in de ochtend, vergezeld door dierbare handen, zacht en zeker.
Sommigen ontmoetten hun spirits, anderen hun angsten. Soms waren die gelijk, soms vielen ze samen. Anderen zonken diep, raakten oud verdriet dat altijd al om aandacht vroeg.
Dat bracht tranen en bevrijding, en in het midden van dat alles het zachte weten: mannelijkheid is ook durven voelen.
Zonder woorden bleef de cirkel heel. Stil, maar vol herkenning.
Dat is broederschap in het vuur: zien zonder oordelen, dragen zonder het te zeggen, thuiskomen in jezelf en ontdekken dat daar ook de ander woont.
Uit: Ik was daar nog even Een bundel mijmermomenten in wording – Patrick Wouters
Met dank aan Diana, Dennis en Monique en De Groep. Innerlijke reis: plantmedicijn en Chocobliss ceremonie.
Soms is herinneren niet meer dan stilstaan bij iets dat al weg is maar nog wacht om gezien te worden.
Een oude foto op de kast, met mensen erin die mij ooit kenden zoals ik hen. Hun blikken vangen mij zoals het licht hen ving op die dag die niemand zich nog echt herinnert en toch niet vergeten is.
Misschien is dat wat schrijven is — de leegte tussen toen en nu niet vullen, maar aanraken.
Zodat het even weer klopt. Zodat wat ver was zachtjes dichterbij komt, en zegt: Ik was daar nog even.
Geïnspireerd op het gedicht Foto van Herman de Coninck
Uit: Ik was daar nog even Een bundel mijmermomenten in wording – Patrick Wouters
Lawang Sewu: het huis met de duizend deuren, Semarang, Indonesië
Geboren in Den Haag, opgegroeid in Rijswijk en – na een lang uitstapje naar het Groene Hart – sinds 2018 weer terug in het Rijswijkse. Schrijver Patrick Wouters publiceerde twee boeken, waarvan het meest recente de titel Rauw/Rouw draagt: het pure verhaal van het verlies van een vriend en de zoektocht naar wat daaraan voorafging.
Sinds zijn jeugd, die zich afspeelde in de wijk Steenvoorde-Noord, schrijft Patrick verhalen. De voedingsbodem daarvoor werd gelegd op de voormalige school aan de Dr. Poelslaan en de Pius XII, die later opging in de Petrusschool. Aan onderwerpen uit zijn onbezorgde jeugd geen gebrek. Een belangrijke rol is weggelegd voor het migratieverhaal van zijn ouders en grootouders, die in 1958 gedwongen Indonesië verlieten. Dat verhaal blijkt een onuitputtelijke inspiratiebron.
De ander zien Tegenwoordig wordt het verhaal van de Indische Nederlander gezien als een van de eerste grote migratieverhalen in Nederland. Een verhaal van verbinding: een nieuwe plek vinden en creëren – iets wat veel nieuwe Nederlanders door de jaren heen hebben moeten doen. Dat fascineert hem: ‘Alle mensen, alle Nederlanders – multicultureel of niet – hebben een verhaal. Dat is iets wat ons bindt. Waar we van kunnen leren en groeien. Ook naar elkaar toe. Door de ander echt te zien, kunnen we verdeeldheid overwinnen.’
In 2022 debuteerde hij met Vlucht in de werkelijkheid, een mozaïekvertelling over de vriendschap tussen twee jongens die elkaar sinds hun twaalfde kennen, elkaar rond hun zeventiende uit het oog verliezen en elkaar in hun dertiger jaren terugvinden in het Nationaal Archief in Den Haag. Ze hervatten hun vriendschap, en gaandeweg ontvouwt zich hun gedeelde familiegeschiedenis in een gezamenlijk boekproject. Met flashbacks naar Nederlands-Indië, Indonesië en Suriname. Wouters schreef delen van het boek in zowel Indonesië als Suriname.
‘Ik wilde schrijven over thema’s als vriendschap, mentale gezondheid, familierelaties, kolonialisme en migratie. Maar lezers vooral op het spoor zetten om de andere kant van de Nederlandse geschiedenis zelf te ontdekken.’
Na Vlucht in de werkelijkheid bleven veel lezers met vragen achter. In het opzichzelfstaande vervolg Rauw/Rouw wordt een tipje van de sluier opgelicht. Het boek speelt zich af in het heden, maar ook het Den Haag en New York van de jaren zeventig vormen het decor van enkele scènes. Indonesië en Suriname keren eveneens terug als belangrijke plaatsen waar de hoofdpersonen het nodige beleven. Rauw/Rouw is rauwer van stijl dan zijn debuut. ‘Mijn tweede boek is ook het resultaat van een persoonlijke ontwikkelingsreis. Ik hoop dat lezers de gelaagdheid ervan en de knipoog hier en daar kunnen waarderen.’
Mijmermomenten Momenteel werkt Wouters aan Onderweg, een los te lezen vervolg op Rauw/Rouw. Onlangs maakte hij opnieuw een schrijfreis naar Indonesië. Daar ontstond ook het idee voor een geïllustreerde bundel mijmermomenten, onder de titel Ik was daar nog even. Enkele daarvan zijn als voorpublicatie te vinden op zijn website.
‘Schrijven is ook veel onderzoek doen op inspiratieplekken. Indonesië en Suriname zijn landen waar ik veel verhalen mocht optekenen van mensen die hun persoonlijk lief en leed met me wilden delen.’
De boeken van Patrick Wouters zijn verkrijgbaar bij iedere (online) boekhandel. Gesigneerde exemplaren zijn te bestellen via zijn website. Op senangproducties.com vind je achtergrondinformatie over de totstandkoming van zijn boeken en impressies van boekpresentaties in zowel Suriname als Nederland.
In het breekbare portret van Kaliemag, mijn betovergrootmoeder, is zichtbaar wat verdwenen is. Haar blik, zacht en ondoorgrondelijk, weerspiegelt een leven van eenvoud en veerkracht.
Van Kudus naar Semarang en Ambarawa, blootsvoets door de jaren, droeg ze verhalen die nu slechts fluisteren aan de randen van mijn herinnering.
Haar naam, vastgelegd in een oude huwelijksakte, verbindt mij met een verleden dat ik nooit heb gekend.
En toch, in de stilte van haar portret, voel ik een diepe verbondenheid. Een stille trots, dat haar leven, hoe anoniem ook voor de geschiedenis, deel uitmaakt van wie ik ben.
Uit: Ik was daar nog even Een bundel mijmermomenten in wording – Patrick Wouters
De ochtend van vertrek. Een afscheid zonder woorden, zoals de zee zich terugtrekt zonder belofte, zonder verwijt.
Ik laat het achter: de hectiek van Jakarta de ochtenddauw van Magelang de stilte van Ambarawa de onpeilbare diepte van het meer Rawa Pening Semarang, waar het verleden nooit ver weg is desa Tembi met zijn stemmige zijn Borobudur in adembenemd licht Surabaya’s trots en Sanur waar de dagen zich traag lieten vallen. Sidemen als een ademtocht na een lang gesprek.
Gezichten keken me aan zonder oordeel zonder haast. Ze vroegen niets en gaven alles in een glimlach.
Nederland wacht — met beleefde afstand en ogen die je zien maar niet echt ontmoeten. Waar je wieg ook stond — je blijft er altijd de ander.
Maar ik ben niet kwijt wat ik vond. Ik draag het in me, zoals batik een onuitgesproken verhaal draagt, zoals gamelan blijft klinken in de stilte van een andere tijd.
Dit is geen vaarwel. Ik zeg alleen: nog even niet.
Uit: Ik was daar nog even Een bundel mijmermomenten in wording – Patrick Wouters
In Nederland keer ik me af van je, regen. Grijs en nat als je bent, weerhoud je mij van buiten.
Maar hier in de tropen breng je adem. Bepaal jij het ritme van de dag. Van het wachten. Van het stilstaan.
Wie reist voor mooi weer kan dat idee beter loslaten. De wereld is veranderd. Het klimaat spreekt. De lucht, vervuild. De politiek, vergiftigd. De toekomst: ongewis. En toch ga ik. Nog steeds. Schuldbewust, maar zonder schaamte. Ik vlieg om te vertragen. Want als ik langer blijf maak ik minder vlieguren— houd ik mezelf voor.
Terwijl de trein met airco door het Javaanse landschap glijdt, weet ik: het leven is soms een vat van tegenstellingen.
Uit: Ik was daar nog even Een bundel mijmermomenten in wording – Patrick Wouters
Schilderij van Mikel Zabalza, privécollectie: cadeau gekregen van Melissa en Philip.
Senang producties 