In Suriname vond op vrijdag 3 februari 2023 de presentatie plaats van Vlucht in de werkelijkheid. Op donderdag 23 maart 2023 is de Nederlandse boekpresentatie in Den Haag. Tot die tijd licht Patrick Wouters regelmatig een tip van de sluier op met wetenswaardigheden over zijn eerste boek.
Een Indisch verhaal
In Suriname kwam mijn boek af. Hier schreef ik de laatste hoofdstukken. Ik durf te beweren dat Suriname, naast mijn partner, mijn muze is. Het boek eindigt ook in Switi Sranan. De eerste proefexemplaren van mijn debuut ontving ik in Paramaribo. Dat ik hier dan ook voor Surinaamse vrienden, bekenden, collega’s mijn boek aan het publiek mocht voorstellen is een groot cadeau.
Tijdens de boekpresentatie, begeleidt door collega-schrijver Tessa Leuwsha, kwam mijn Indische achtergrond aan de orde. Immers, hoe je het wendt of keert: Vlucht in de werkelijkheid is ook een Indisch verhaal, al had ik het zelf niet zo ‘geframed’. Tessa lichtte dat aspect eruit mede naar aanleiding van een heftig fragment dat zij uitkoos om voor te lezen: de getormenteerde stiefvader van Erik, die zijn gezin managede als een kampbewaarder. Bovendien is de Indische geschiedenis in al haar facetten in Suriname praktisch onbekend. In Nederland is het niet veel anders. Suriname kent door al dan niet gedwongen arbeidsmigratie een enorme Javaanse gemeenschap sinds 1890. Indonesië is voor hen het land van afkomst. Voor de Indo is Indonesië het land van herkomst.
Wat de Indo is voor Nederland, is de creool voor Suriname: veel creolen zijn van gemengd Afrikaans-Europese of Aziatische afkomst.
Van Sneek naar Soerabaja
Ik ben een Indo. Indo is afkomstig van Indo Europeaan. De Indo is van gemengd bloed. Beter: dubbelbloed. Gemixed dus. Kinderen van (meestal) witte Nederlanders met een Inlandse (Indonesische) vrouw. Ook als je Indische ouders hebt zoals in mijn geval, ben je Indisch, Indo. Er bestaat niet zoiets als: “Ik ben voor de helft Indisch, of voor een zestiende of voor een kwart”. Je bent hoe dan ook Indo: een mix. Net zoals mijn kinderen (hun vader is een Indo 😉
In mijn stamboom zie je een keur aan nationaliteiten voorbij komen.
Langs moederskant heb ik witte voorvaders, KNIL-soldaten geronseld uit Frankrijk en Indonesische (Javaanse) voormoeders. Maar ook is er een link met Portugal en de Molukken. De tak langs moederskant is verreweg de meest interessante, maar helaas niet alles is opgetekend.
Langs vaderskant begint het verhaal in Duitsland. Mijn oudst bekende voorvader vluchtte als Rooms-Katholiek uit Münsterland om als seizoensarbeider in de omgeving van Heerenveen een beter bestaan op te bouwen. Het geslacht Wouters vestigde zich in Sneek en verspreidde zich weldra over de hele wereld. Mijn overgrootvader vertrok net als de overgrootvader van Erik van Sneek naar Soerabaja, waar zijn broer als notaris werkte.
Nederland migratieland
In de 17e eeuw werd Nederland overspoeld door arbeidsmigranten uit heel Europa. Velen ging als seizoensarbeider aan de slag in Friesland. Als hannekemaaier (grasmaaier). Beerent Wouters kwam terecht in een buurtschap bij Heerenveen, dat nog steeds bestaat: De Knijpe (De knipe). Zijn zoon Wouter Beerents vertrok op jonge leeftijd naar Sneek en wist zich in korte tijd op te werken tot een man van aanzien en fortuin. Ik behoor tot de arme tak 😉
Sinds 1992 beheer ik de familiestamboom van het doopsgezinde Sneekse geslacht Wouters. Hoewel er niet veel aanvullingen meer zijn, is iedere snipper of foto die ik toegestuurd krijg, welkom. In het Centrum voor familiegeschiedenis en het Nationaal archief in Den Haag is veel documentatie terug te vinden. Zo vond ik een krantenknipsel uit de 18e eeuw waarin een familielid wegens verkwisting onder curatele werd gesteld. In de genealogische informatie die ik daarop in de archieven vond, kon ik concluderen dat deze man vlak erna zonder vrouw en kinderen naar de Verenigde Staten is ‘gevlucht’. De verbeelding doet de rest.
Wahrheit und dichtung
Niets is confronterend en fijner tegelijkertijd: de ontmoeting met je lezers. Tot nu toe mocht ik veel warme reacties ontvangen op mijn boek. De meeste gestelde vraag betreft het autobiografische aspect. Maar bevat niet alle literatuur die we kennen en waarderen autobiografische elementen? Vind je het boek mooier als er staat: gebaseerd op waargebeurde feiten of verhalen? Als er staat: non-fictie? Ik kan me net als collega schrijver en vriend Herman Keppy voorstellen dat men bepaalde karaktereigenschappen van mijn personages herkent of aan mij toedicht of aan mensen die ik gekend hebt. Maar let wel: Vlucht in de werkelijkheid is een product van mijn verbeelding.
Zie meer foto’s en verhalen uit mijn familiearchief op Facebook en Instagram.
Vlucht in de werkelijkheid is te koop via onder meer:
- Website Patrick Wouters (levering na 20 maart 2023; intekenen mogelijk)
- Uitgeverij Brave New Books (nu verkrijgbaar)
- Boekhandel De Vries Van Stockum: Kom je naar de boekpresentatie van 23 maart 2023?
- Het E-book bestel je eveneens bij Brave New Book: Bestel E-Book Vlucht in de werkelijkheid
Tip van de sluier
Senang producties 